Protocol en procedure Hepatitis B:

Toepassingsgebied
Dit protocol is van toepassing op alle medewerkers van Hestia, waaronder invalkrachten, stagiaires en vrijwilligers.

Doel
Dit protocol geeft enerzijds informatie over hepatitis B en de risico’s op besmetting, anderzijds geeft het protocol aan welke medewerkers gevaccineerd dienen te worden. De procedure voor vaccinatie is in dit protocol opgenomen.

Definitie
Hepatitis B: een ontsteking van de lever veroorzaakt door het hepatitis B virus, dit virus kan worden overgedragen via o.a. bloed en speeksel. De ziekte kan ernstige gevolgen hebben.

Afkortingen
HBV: Hepatitis B virus.

Wat is Hepatitis B?
Hepatitis B is een ernstige infectieziekte, die wordt veroorzaakt door het hepatitis B-virus. Dit virus dringt de levercellen binnen en veroorzaakt daar een ontsteking.

Hoe verloopt een infectie met het hepatitis B virus?
Wie geïnfecteerd is met het hepatitis B virus, merk daar meestal weinig of niets van. Slechts één op de drie geïnfecteerden krijgt twee weken tot zes maanden na het moment van infectie klachten, zoals: vermoeidheid, lusteloosheid, misselijkheid, buikpijn, jeuk. Soms ook gewrichtspijn en koorts. Nadat de klachten zich geopenbaard hebben, kan geelzucht optreden. Het oogwit wordt geel. De huid soms ook. De urine wordt erg donker en de ontlasting erg licht. De duur van de klachten is wisselend, van enkele weken tot maanden. Ook als alle klachten zijn verdwenen, kan de vermoeidheid maanden aanhouden. Als het virus uit het lichaam verdwijnt, herstelt de lever zich van de ontsteking en verdwijnen de klachten. Dat gebeurt bij volwassenen in negen van de tien gevallen. Soms blijft de lever ontstoken en blijven de klachten, vaak met tussenperioden, terugkeren. Dit wordt een chronische hepatitis B genoemd. Een chronische hepatitis B infectie kan blijvende gevolgen hebben. Alle hepatitis B dragers lopen risico op een slecht werkende lever, levercirrose (littekens op de lever) en leverkanker. In 5-10% van de gevallen blijft het virus nog vele jaren, soms levenslang, in het lichaam aanwezig. Het lichaam maakt dan geen antistoffen die het virus onschadelijk kunnen maken. Iemand die het virus bij zich blijft dragen, noemen we een drager van het hepatitis B virus. Dragers kunnen zonder lichamelijke klachten, door het leven gaan. Maar ze blijven wel besmettelijk en kunnen het virus dus doorgeven aan anderen.

Hoe kan besmetting plaatsvinden?
Besmettingsbronnen zijn:
- bloed
- sperma
- vaginaal vocht
- menstruatiebloed
- wond- en weefselvocht
- slijmvlies
- speeksel

Overdracht is mogelijk door bijt-, prik-, snij- of spatincidenten, maar ook door het gemeenschappelijk gebruik van speelgoed en tandenborstels. Verstandelijk beperkten die binnen instellingen zoals Hestia wonen of gebruik maken van dagbesteding zijn bekend als hoogrisicogroep.

Veilig werken conform de richtlijn infectiepreventie is een belangrijk onderdeel van preventie van HBV.

Risicomomenten
Risico ontstaat als er:

- verpleeg-technische handelingen worden uitgevoerd;
- men bij de verzorging frequent in aanraking komt met bloedende of nattende aandoeningen, bijvoorbeeld nat eczeem;
- bijtgedrag of ander lichamelijk agressief gedrag van cliënten t.o.v. de begeleiding voorkomt;
- men in aanraking kan komen met besmet materiaal zoals bij het wassen van kleding met daarin bijv. faeces of bloed, of bij het  ophalen van vuilnis;

Bij incidenten dient er gehandeld te worden conform het Protocol bijt- en prikaccidenten.

Als alle cliënten op een groep zijn gevaccineerd tegen hepatitis B is er geen sprake van risico.

Risicogroepen binnen Hestia:
Alle medewerkers die op een groep werken waar bovenstaande risicomomenten zijn. Dit betreft zowel de woonbegeleiding, de dagbesteding als de ondersteunende diensten.

Vaststellen risicogroepen
Op basis van bovengenoemde criteria stellen de divisie/dienst managers de locaties en groepen vast die tot de risicogroepen horen. Minimaal eens per jaar, wordt de lijst geëvalueerd en zo nodig herzien. Tussentijdse herziening kan indien nodig op elk moment gedaan worden.

Beleid binnen Hestia:
Als werkgever is Hestia - in het kader van de arbeidsomstandigheden - wettelijk verplicht een beleid te voeren dat erop gericht is bestaande gezondheidsrisico's te vermijden. In de eerste plaats betekent dit dat een beleid gevoerd wordt dat gericht is op een goede persoonlijke hygiëne van zowel medewerkers als cliënten evenals de woon- en werkomgeving. In de tweede plaats, uit voorzorg, dat Hestia geen medewerkers op een risicogroep laat werken tenzij de medewerker afdoende gevaccineerd is. Deze vaccinatie vindt plaats op het Gezondheidscentrum. De vaccinatie wordt betaald door Hestia. 

Huidige medewerkers:
Medewerkers die op risicogroepen werken en nog niet gevaccineerd zijn, dienen zo spoedig mogelijk met het vaccinatietraject te starten. Als een medewerker niet gevaccineerd wil worden of om medische redenen niet gevaccineerd kan worden, wordt medewerker overgeplaatst naar groep waar geen risico’s aanwezig zijn.

Nieuwe medewerkers
Nieuwe medewerkers die nog niet gevaccineerd zijn en in hun werk risico’s lopen, moeten de eerste 2 vaccinaties van het vaccinatietraject hebben gehad. Pas daarna kunnen ze hun werkzaamheden aanvangen. Volgens de Landelijke Richtlijn Prikaccidenten is de kans groot dat na een incident de titer dan voldoende hoog is. Vanzelfsprekend moet het traject wel volledig afgerond worden.

Procedure Hepatitis B

Vaccinatie Hepatitis B bij indiensttreding.

1. De manager stelt vast of een medewerker wel of niet gevaccineerd is en of de medewerker gevaccineerd dient te worden. De afdeling P&O kan hierin ondersteunen, oa door gegevens aan te leveren over de vaccinatiestatus van medewerkers of door medewerkers zelf aan te schrijven met een herinnering oproep voor vaccineren.

2. Indien de medewerker gevaccineerd is, wordt een kopie van vaccinatiedata, beschermingsstatus en titer naar P&O services gestuurd. Daar worden de gegevens ingevoerd in Beaufort. De gegevens worden opgeslagen in het personeelsdossier en opgestuurd naar het gezondheidscentrum voor registratie. 

3. Indien een medewerker niet gevaccineerd is en dit wel zou moeten of willen zijn, vult de manager het Hepatitis B formulier in. Dit formulier wordt gemaild naar het gezondheidscentrum met de melding voor het eerstvolgende spreekuur. De medewerker gaat het eerstvolgende spreekuur voor vaccinatie (data spreekuren zie intranet/P&O/arbo/hepatitis B).

4. Het gezondheidscentrum maakt afspraken voor de vervolgacties en registreert deze op het hepatitis B formulier en in Beaufort.

5. Na het vaccinatietraject laat het gezondheidscentrum een titerbepaling doen. Bij een anti-HBs titer =10 IE/L worden alle gegevens naar medewerker verzuimadministratie (P&O services) verzonden. Bij een anti-HBs titer <10 IE/L wordt er een aanvullende bloedafname gedaan, om dragerschap uit te sluiten. Daarna worden de gegevens doorgestuurd naar medewerker verzuimadministratie (P&O services).

6. Medewerker verzuimadministratie (P&O services) stuurt de gegevens door naar de bedrijfsarts. Deze bepaalt vervolgens de vaccinatiestatus. Bij een anti-HBs titer =10 IE/L is de status beschermd, bij een anti-HBs titer <10 IE/L bij is de status onbeschermd en zijn er aanvullende gegevens. Verdere vervolgactie wordt geadviseerd door de bedrijfsarts, zo nodig wordt een afspraak bij de bedrijfsarts ingepland.

7. De gegevens komen van de bedrijfsarts terug bij medewerker verzuim (P&O services) en worden doorgegeven aan de desbetreffende medewerker P&O services. Deze vult het hepatitis B scherm van Beaufort verder in. Bij een geslaagde vaccinatie ontvangt de manager ontvangt een mailbericht. Het hepatitis B formulier wordt samen met een kopie van het vaccinatiecertificaat opgeslagen in het personeelsdossier. Een kopie van het formulier, het hepatitis B certificaat en de gegevens van de titer worden naar het gezondheidscentrum Bij een niet geslaagd vaccinatietraject worden de acties door medewerker verzuimadministratie (P&O services) uitgezet zoals de bedrijfsarts heeft geadviseerd.

8. Het gezondheidscentrum bewaart een overzicht van de vaccinatiegegevens en stuurt medewerker het vaccinatiecertificaat.